«Ψηφιακή Μετάβαση: Η Κυπριακή Εμπειρία»

Ομιλία Δρα Πόλυ Μιχαηλίδη (Eπιτρόπου Ρυθμίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων της Κυπριακής Δημοκρατίας - ΕΡΗΕΤ) στο 5ον Συνέδριο της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.) της Ελλάδας.

Κυρίες και Κύριοι,
θα ήθελα κατ΄ αρχάς να ευχαριστήσω τους διοργανωτές του σημερινού συνεδρίου και, ιδιαίτερα, τον φίλο Πρόεδρο της Ε.Ε.Τ.Τ. Δρα Λεωνίδα Κανέλλο, για την ευγενή πρόσκλησή του να λάβουμε μέρος στις εργασίες του, καθώς και στη συζήτηση, που θ΄ ακολουθήσει, για το πολύ ενδιαφέρον και επίκαιρο θέμα του, το οποίο απασχολεί όλους τους φορείς σε διεθνές επίπεδο και, βέβαια, και στην Κύπρο.
Με τον όρο «σύγκλιση τεχνολογιών και υποδομών» εννοούμε τη τάση, που παρουσιάζεται με διάφορα τεχνολογικά συστήματα τα οποία συνεχώς εξελίσσονται, ώστε να ικανοποιούν παρόμοιες ανάγκες με τη προσφορά ανάλογων υπηρεσιών.
Η σύγκλιση αυτή δημιουργεί στις μέρες μας, όπως γνωρίζετε, ένα νέο περιβάλλον, όπου οι πληροφορίες και τα μέσα στα οποία διακινούνται, προσαρμόζονται συνεχώς για να καλύψουν τις νέες ανάγκες, διαμορφώνοντας ταυτόχρονα ένα διαφορετικό τρόπο ζωής για τους καταναλωτές. Τα νέα ψηφιακά συστήματα και οι τεχνολογίες πρόσβασης ενισχύουν και επιταχύνουν τη σύγκλιση των υπηρεσιών ενώ στις μέρες μας αποτελεί κοινή πρακτική η σύγκλιση των παρωδιακών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών με τις υπηρεσίες διαδικτύου και των ηλεκτρονικών οπτικοακουστικών υπηρεσιών, που παραδοσιακά προφέρονται από τα ΜΜΕ.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι η επιτυχημένη προσφορά της υπηρεσίας IPTV, κυρίως μέσω των συστημάτων ηλεκτρονικών επικοινωνιών xDSL, η οποία προσφέρει διευκολύνσεις, που τα παραδοσιακά τηλεοπτικά μέσα δεν μπορούν. Η τάση αυτή ενισχύεται λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας IP, της ευρείας χρήσης του διαδικτύου αλλά και των δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών που διαμορφώνονται στο χώρο των ψηφιακών μέσων. Στη Κύπρο, πέραν της προαναφερόμενης τεχνολογίας, αναπτύσσεται επίσης αναβαθμισμένη τεχνολογία καλωδιακής τηλεόρασης, άνκαι αυτή τη περίοδο αναπτύσσονται επίσης πιλοτικά συστήματα επόμενης γενιάς με τη χρήση οπτικών ινών μέσω τεχνολογιών FTTH (Fiber to the Home) και FTTN (Fiber to the Node and cabinet). Τα συστήματα αυτά είναι ικανά να προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα ενισχυμένων ευρυζωνικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων τόσο των φωνητικών υπηρεσιών και πολύ ψηλών ταχυτήτων πρόσβασης στο διαδίκτυο, όσο και των γραμμικών και μη-γραμμικών (linear and non-linear) οπτικοακουστικών υπηρεσιών / περιεχομένου ψηλής ευκρίνειας.
Ανάλογη τεχνολογία IP αρχίζουν να χρησιμοποιούν τώρα και οι παροχείς δορυφορικών υπηρεσιών, ενώ υπηρεσίες IPTV είναι πολύ πιθανόν να προσφέρονται ασύρματα και μέσω άλλων ασύρματων, που θα λειτουργούν στις ζώνες 2.5 – 2.7GHz και 3.4 -3.6GHz και (που) αναμένεται να αδειοδοτηθούν σύντομα και στη Κύπρο.
Στην Κύπρο, προωθούνται επίσης υπηρεσίες βίντεο και τηλεόρασης σε κινητούς χρήστες, ένας τομέας στον οποίο η Ευρώπη μέσω πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιχειρεί να πρωτοπορήσει. Το πρωτόκολλο DVB-H έχει πρόσφατα αξιολογηθεί από τη ΕΕ , καθώς και τα κράτη- μέλη, ενώ η τεχνολογία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από δορυφορικά συστήματα μέσω του αντίστοιχου προτύπου DVB-SH.
Όσον αφορά την παραδοσιακή τηλεόραση, η μετάβαση από τις τεχνολογίες της αναλογικής στις τεχνολογίες της ψηφιακής εκπομπής, η οποία έχει παγιωθεί στα δορυφορικά συστήματα, θα προσφέρει και στις επίγειες μεταδόσεις (Digital Terrestrial Television) τη διαδραστικότητα και την ευελιξία που χρειάζονται οι παροχείς, ώστε να ανταποκριθούν στο νέο περιβάλλον, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να προσφέρουν μεταξύ άλλων πρωτοποριακές, εξατομικευμένες, διαδραστικές, καθώς και κατηγοριοποιημένες υπηρεσίες σε διάφορα επίπεδα.
Στο τομέα της εισαγωγής της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (ΕΨΤ), η Κύπρος βρίσκεται στα τελικά στάδια της πλήρους μετάβασης σε ψηφιακά συστήματα και τον τερματισμό των αναλογικών μεταδόσεων. Οι εργασίες επί του θέματος ξεκίνησαν ουσιαστικά με τη σύσταση διυπουργικής επιτροπής τον Μάιο του 2005, καθώς και με τη σύσταση καθοδηγητικής επιτροπής αποτελούμενης από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά. Το πλαίσιο πολιτικής οριστικοποιήθηκε με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Ιούλιο του 2008.
Με βάση τις συγκεκριμένες αποφάσεις, στην Κύπρο πρόκειται να αδειοδοτηθούν δύο (2) ραδιοδίκτυα Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης. Η μία άδεια έχει ήδη παραχωρηθεί στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) μέσω διαδικασίας διαπραγμάτευσης, χωρίς όμως τη καταβολή οποιωνδήποτε τελών χρήσης ραδιοφάσματος, αλλά στη βάση όρων, περιορισμών και υποχρεώσεων, που αφορούν την ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού. Η δεύτερη, επικείμενη άδεια θ΄ αφορά την αδειοδότηση ραδιοδικτύου για εμπορική εκμετάλλευση, η οποία θα δοθεί μέσω διαδικασίας πλειστηριασμού.
Λαμβάνοντας υπόψη το μικρό μέγεθος της χώρας, οι εξουσιοδοτήσεις και τα ατομικά δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνοτήτων που θα χορηγηθούν, θα αφορούν ολόκληρη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η άσκηση όμως του δικαιώματος χρήσης, προς το παρόν, περιορίζεται στις περιοχές, όπου η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο, δηλ. βασικά στο νότιο τμήμα του νησιού με έκταση περίπου 63% της συνολικής επικράτειας.
Στις 19 Μαρτίου του 2010 εκδόθηκαν οι άδειες του ΡΙΚ μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών διαπραγμάτευσης, το δε Ίδρυμα άρχισε τις ψηφιακές του εκπομπές από τις αρχές Μαρτίου 2010. Το δίκτυο του ΡΙΚ μεταφέρει μόνο τα προγράμματα ΡΙΚ1, ΡΙΚ2 και ERTWorld, στο παρόν στάδιο, ενώ θα έχει τη δυνατότητα μετάδοσης και άλλων τηλεοπτικών εκπομπών κοινής ωφελείας στο μέλλον. Επίσης, δεν θα ανταγωνίζονται το εμπορικό δίκτυο σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες δικτύου. Το ΡΙΚ δεν έχει επίσης δικαίωμα να εκμισθώνει χωρητικότητα σε τρίτους και δεν θα μπορεί να προσφέρει άλλες υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εκτός από την περίπτωση παροχής συγκεκριμένων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και της κοινωνίας της πληροφορίας για γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών και, ακόμη, κάτω από όρους, που δεν θα επηρεάζουν τον ανταγωνισμό. Η εκπομπή πρόσθετων προγραμμάτων προϋποθέτει έγκριση από τα αρμόδια όργανα του κράτους.
Στο ΡΙΚ έχει επιβληθεί επίσης η υποχρέωση παροχής της «Τηλεοπτικής Υπηρεσίας για Όλους», η οποία αποτελεί τη δέσμη τηλεοπτικών εκπομπών και υπηρεσιών που πρέπει να είναι διαθέσιμη σε όλες τις οργανωμένες κοινότητες στην επικράτεια της Κύπρου.
Η τελική φάση της πλειοδοτικής διαδικασίας εκχώρησης της άδειας για την εμπορική πλατφόρμα έχει προγραμματιστεί για τις 28 Ιουνίου 2010. Σε αυτή θα συμμετέχουν τρεις εταιρείες (Cyta, LRG Εnterprises και Velister Ltd), που θα διεκδικήσουν το δικαίωμα ανάπτυξης δικτυακής υποδομής Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης μέσω των δημοσιευμένων διαδικασιών πλειστηριασμού.
Λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και ενεργώντας με βάση τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας , το Γραφείο του Επιτρόπου Ρυθμίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΕΡΗΕΤ) έχει καθορίσει το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας του εμπορικού δικτύου, όπως και στη περίπτωση του ΡΙΚ. Ειδικότερα, το εμπορικό δίκτυο θα υποχρεούται να καλύψει γεωγραφικά εντός 12 μηνών το 75% τουλάχιστον της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας , εξαιρουμένων της τουρκό-κατεχομένης περιοχής, που αποτελεί το 37% της συνολικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επίσης, το εμπορικό δίκτυο της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (ΕΨΤ) θα λειτουργεί με βάση το υβριδικό μοντέλο, προσφέροντας στον τελικό χρήστη ένα βασικό πακέτο ψηφιακών τηλεοπτικών εκπομπών ελεύθερης λήψης καθώς και άλλες υπηρεσίες, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρχει η δυνατότητα λήψης κωδικοποιημένων τηλεοπτικών εκπομπών με την καταβολή συνδρομής.
Στο εμπορικό αυτό δίκτυο της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (ΕΨΤ), επιβάλλεται υποχρέωση μεταφοράς όλων των τηλεοπτικών εκπομπών των υφιστάμενων αδειοδοτημένων ιδιωτικών τηλεοπτικών οργανισμών. Δηλαδή επιβάλλεται η υποχρέωση μεταφοράς όλων των παγκύπριων τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης εκπομπής, των παγκύπριων τηλεοπτικών σταθμών κωδικοποιημένης εκπομπής και των τηλεοπτικών σταθμών τοπικής εμβέλειας, που κατέχουν εν ισχύ άδεια από την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου κατά την ημερομηνία χορήγησης της σχετικής άδειας.
Η πρόσβαση σε δίκτυα ΕΨΤ ρυθμίζεται βάσει της Απόφασης του Επιτρόπου Κ.Δ.Π 200/2009 με τίτλο «Επιβολή υποχρεώσεων πρόσβασης στο παροχέα δικτύου και υπηρεσιών ΕΨΤ”. Δικαίωμα μετάδοσης μέσω της πλατφόρμας θα έχουν όλα τα αδειοδοτημένα προγράμματα/εκπομπές από την ΑΡΚ. Οι συμφωνίες μεταξύ των εταιρειών θα είναι εμπορικές και θα βασίζονται σε σχετικό Υπόδειγμα Προσφοράς Υπηρεσιών, το οποίο θα ετοιμάζεται από τον διαχειριστή του δικτύου βάσει των προνοιών της Απόφασης Κ.Δ.Π. 200/2009 και θα ελέγχεται από τον Επίτροπο. Με βάση τις πρόνοιες της συγκεκριμένης Απόφασης, στα έγγραφα διαγωνισμού καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του τέλους πρόσβασης, το οποίο θα καταβάλλουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί στο διαχειριστή του δικτύου ΕΨΤ, μέχρι την διενέργεια νέας ανάλυσης αγοράς από το ΓΕΡΗΕΤ, η οποία προγραμματίζεται να γίνει εντός δύο ετών από την ημερομηνία λειτουργίας του εμπορικού δικτύου.
ΟΙ διεπαφές προγράμματος εφαρμογής (APIs) και οι Ηλεκτρονικοί Οδηγοί Προγραμμάτων (EPGs) ρυθμίζονται με βάση δευτερογενή νομοθεσία του ΓΕΡΗΕΤ και αφορούν και τα δύο δίκτυα. Οι υποχρεώσεις του εκάστοτε Διαχειριστή του δικτύου ΕΨΤ ρυθμίζονται με βάση το Διάταγμα ΕΡΗΕΤ Κ.Δ.Π. 117/2009 με τίτλο «Υποχρεώσεις σχετικά με τη πρόσβαση σε Διεπαφές Προγράμματος Εφαρμογής και σε Ηλεκτρονικούς Οδηγούς Προγραμμάτων».
Το ΓΕΡΗΕΤ έχει επίσης καθορίσει τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ψηφιακού εξοπλισμού της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (ΕΨΤ) με βάση τις πρόνοιες του Διατάγματος Κ.Δ.Π. 118/2009. Σύμφωνα με τις τελευταίες τροποποιητικές αποφάσεις στο εν λόγω Διάταγμα, που έγιναν στις 27/11/2009 (Κ.Δ.Π. 397/2009), υιοθετείται μεταξύ άλλων το πρωτόκολλο MPEG4 για την εκπομπή των ψηφιακών μεταδόσεων. Το ΓΕΡΗΕΤ έχει επιπρόσθετα δημοσιεύσει αρκετές τεχνικές λεπτομέρειες σε σχέση με τις προδιαγραφές, που πρέπει να πληροί ο ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός ευρείας κατανάλωσης που διατίθεται στη Κυπριακή αγορά, ώστε να υπάρχει συμβατότητα με τις εκπομπές των δικτύων της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (ΕΨΤ), που θα λειτουργούν στη Κυπριακή Δημοκρατία.
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, ως ημερομηνία για τον τερματισμό των αναλογικών μεταδόσεων έχει καθοριστεί η 30η Ιουνίου 2011. Βασικό στοιχείο στην επιτυχία του στόχου αυτού είναι η όσο το δυνατό καλύτερη ενημέρωση του κοινού για τις αλλαγές, που επέρχονται καθώς και για τις ενέργειες, στις οποίες πρέπει να προβεί έγκαιρα, ώστε να συνεχίσει να λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα απρόσκοπτα, μετά το πέρας της μεταβατική περιόδου.
Στις αρχές (22.02.2010) του 2010 το ΓΕΡΗΕΤ ανέλαβε επίσημα το συντονισμό της εκστρατείας διαφώτισης για τον τερματισμό των αναλογικών μεταδόσεων. Μέσα στα πλαίσια του ρόλου αυτού, το ΓΕΡΗΕΤ αναγνώρισε τους διάφορους εμπλεκόμενους φορείς (Stakeholders) και επεξεργάστηκε αριθμό δράσεων, τις οποίες διαβουλεύθηκε με τις άλλες αρμόδιες αδειοδοτούσες αρχές (Το Τμήμα Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών – ΤΗΕ του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων – ΥΣΕ και την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου – ΑΡΚ).
Το πρόγραμμα δράσεων περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
Τη συνεργασία με άλλες αρμόδιες αρχές για την εκτέλεση του προγράμματος της εκστρατείας, καθώς και με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά και άλλες δημόσιες και τοπικές αρχές για τη καλύτερη επικοινωνία και τη διάχυση των μηνυμάτων, των πληροφοριών και του ενημερωτικού υλικού στο κοινό.
Τη μίσθωση υπηρεσιών Συμβούλων Επικοινωνίας (media consultants) για την καλύτερη οργάνωση της εκστρατείας διαφώτισης σε επαγγελματικό επίπεδο, τη δημιουργία και διανομή ενημερωτικού υλικού, τη παραγωγή και προβολή σύντομων τηλεοπτικών ενημερωτικών μηνυμάτων, καθώς και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και την ανάλογη αναπροσαρμογή της εκστρατείας.
Τη δημιουργία εξειδικευμένης ιστοσελίδας ως σημείο επαφής με την αγορά.
Την δημιουργία κέντρου τηλεφωνικής υποστήριξης (call center) για το κοινό.
Το προγραμματισμό και την διενέργεια ενημερωτικών παρουσιάσεων, τόσο για τον απλό καταναλωτή, όσο και για τους παροχείς υπηρεσιών και τις επαγγελματικές ομάδες ειδικού ενδιαφέροντος.
Την δημοσίευση άρθρων και ενημερωτικών δελτίων στον εγχώριο τύπο.
Τη συμμετοχή σε ραδιοτηλεοπτικές ενημερωτικές εκπομπές
Τη παρουσία σε εκθέσεις με περίπτερα ή/και παρουσιάσεις (road shows).
Τη δημιουργία Digital TV Theatre στο ΓΕΡΗΕΤ για υποβοήθηση των παρουσιάσεων προς διάφορες ομάδες.
Τη συνεργασία με τους διαχειριστές των δικτύων ΕΨΤ για τον έλεγχο συμβατότητας του τερματικού εξοπλισμού, στο μέτρο του δυνατού, και με βάση τις ιδιαιτερότητες της Κυπριακής αγοράς τηλεοπτικού εξοπλισμού ευρείας κατανάλωσης.
Αρκετές από τις δράσεις τις εκστρατείας βρίσκονται σε εξέλιξη, η πλήρης όμως κάλυψη του προγράμματος του ΓΕΡΗΕΤ θα εξαρτηθεί από την έγκριση ή όχι, από το αρμόδιο Υπουργείο (ΥΣΕ) και τη Βουλή, της δυνατότητας κάλυψης των απαιτούμενων κονδυλίων (€400.000 Ευρώ για το 2010 και €300.000 για το 2011) από το αποθεματικό του Γραφείου. Το πρόγραμμα αυτό θα τύχει αναπροσαρμογής ανάλογα με τα διαθέσιμα κονδύλια για την εκστρατεία.
Ο στόχος του ΓΕΡΗΕΤ είναι η επιτυχής μετάβαση όλων των πολιτών από τη λήψη αναλογικών εκπομπών σε μια από τις διαθέσιμες ψηφιακές τεχνολογίες, οι οποίες θα τούς εξασφαλίσουν καλύτερες υπηρεσίες (ποιοτικά και ποσοτικά), αναβαθμισμένο και πιο διαδραστικό περιεχόμενο, καθώς και μεγαλύτερη επιλογή σε σχέση με τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Παράλληλα οι παροχείς εξασφαλίζουν τη διαδραστικότητα και την ευελιξία, που χρειάζονται, ώστε να ανταποκριθούν στο νέο περιβάλλον.
Το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων, που ελευθερώνεται από τη μετάβαση (ψηφιακό μέρισμα), αποτελεί επίσης σημαντικό όφελος δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεταξύ άλλων από νέες υπηρεσίες, όπως το ασύρματο γρήγορο διαδίκτυο και η ασύρματη τηλεόραση, κινητές ευρυζωνικές υπηρεσίες καθώς και νέες υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης ψηλής ευκρίνειας.
Το όφελος που προκύπτει, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εξασφάλιση της ευρυζωνικής πρόσβασης και αναβαθμισμένων υπηρεσιών σε όλους του πολίτες και κυρίως στις απομακρυσμένες περιοχές, ενεργώντας συμπληρωματικά στις νέες ενσύρματες ευρυζωνικές τεχνολογίες και κυρίως των υποδομών οπτικών ινών.
Είμαστε αισιόδοξοι, ότι θα επιτύχουμε και θα πράξουμε, ότι είναι δυνατό και διαθέσιμο για να επιτύχουμε, ώστε από την 1η Ιουλίου του 2011 η Κύπρος και, γενικά, ο Κύπριος πολίτης ν΄ απολαμβάνει τ΄ αγαθά της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!